18/8/06

η πειρατία στην Ελλάδα

Τα ελληνικά πελάγη αποτέλεσαν ιδανικό χώρο για την άσκηση της πειρατείας από τα αρχαία χρόνια έως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Η ανάπτυξη του εμπορίου ανάμεσα στις ναυτικές πόλεις-κράτη του Αιγαίου και της Μικράς Ασίας, σε συνδυασμό με την πληθώρα από πολλά διαθέσιμα φυσικά λιμάνια-ορμητήρια, έδωσε μεγάλη ευχέρεια δράσης στους ληστές της θάλασσας.
Οι συνεχείς πόλεμοι μεταξύ των ελληνικών πόλεων δημιούργησαν μία τάξη από βετεράνους στρατιώτες και μισθοφόρους, τα προσόντα των οποίων ήταν κατάλληλα για να διαπρέψουν στην πειρατεία, καθώς κατείχαν καλά την τέχνη της αιφνιδιαστικής επίθεσης, της λαφυραγώγησης και της αρπαγής αιχμαλώτων για λύτρα ή προς πώληση σε σκλαβοπάζαρο. Πέρα από τη χρήση κουρσάρων για να πλήξουν τον εχθρό κατά τη φάση κανονικών εχθροπραξιών, αρκετά κράτη ήταν παραπάνω από πρόθυμα να αποδεχτούν στο ταμείο τους μερίδιο από κουρσάρικη λεία, χωρίς να τα απασχολεί η προέλευση και ο τρόπος απόκτησής της.
Οι μεγαλύτεροι, με δράση στα ελληνικά νερά, πειρατές της αρχαιότητας ήταν οι Τυρρηνοί (Ετρούσκοι και άλλα ιταλικά φύλλα), οι Ιλλυριοί, οι Κρητικοί και οι κάτοικοι της Κιλικίας. Ο Θουκυδίδης παρατηρεί πως οι παλαιότεροι ελλαδικοί σημαντικοί οικισμοί είναι χτισμένοι σε ικανή απόσταση από τη θάλασσα, όπως η Κνωσός, η πρώιμη Αθήνα και η Ακροκόρινθος, ακριβώς για το φόβο των πειρατών.

Η αγωνία των κοινοτήτων να προστατευτούν από τη μεριά της θάλασσας είναι κυρίαρχη στο μεγαλύτερο διάστημα της ιστορίας μας.

Οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες διατηρούσαν τοπικούς στολίσκους, για να αντιμετωπίζουν τους πειρατές σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα έως και τον 11ο αιώνα.

Όμως με την παρακμή και τη συνολική κατάρρευση του στόλου της Κωνσταντινούπολης, η Γένουα και η Πίζα επέτρεπαν πλέον εντελώς ελεύθερα στους πολίτες τους το κούρσεμα στο Αιγαίο, ενώ και κάθε τοπικός άρχοντας ανεχόταν ή πρωτοστατούσε κιόλας σε ανεξέλεγκτη πειρατική δράση.

Στις απαρχές της Τουρκοκρατίας διακρίνονται για την πειρατική τους δεινότητα οι Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου και τα νεοσύστατα κρατίδια της βόρειας Αφρικής. Μετά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, ομάδες Άγγλων, Σικελών, Φλωρεντινών και άλλων χριστιανών πειρατών κατακλύζουν τα ελληνικά πελάγη και συναγωνίζονται τους συναδέλφους τους της Μπαρμπαριάς σε επιδρομές και αρπαγές.

Τον 18ο αιώνα κυριαρχεί νέα μορφή δράσης, όπου κουρσάροι με σπόνσορες Άγγλους, Ρώσους ή Αυστριακούς καταδιώκουν πλοία γαλλικών συμφερόντων, που ταξιδεύουν από τη Δυτική Μεσόγειο προς την Κωνσταντινούπολη και την Ανατολή.

Κέντρα συνάντησης και εξόρμησης των πειρατών είναι τα Κύθηρα, η Μάνη, η Σαπιέντζα, η Ίος, η Αμοργός, η Μήλος και η Σκόπελος. Η οργάνωση της αυτοδιοίκησης των κοινοτήτων και η τοπική δραστηριοποίηση της ελληνικής ναυτιλίας έδωσαν κάποια μέσα άμυνας και απάντησης στην πειρατική απειλή.

Οι Έλληνες άσκησαν βέβαια και οι ίδιοι πειρατεία εντατικά, εκμεταλλευόμενοι τις διαφορές, τους αποκλεισμούς, την προστασία και τους πολέμους των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Οι περισσότεροι δεν ήταν αποκλειστικά ληστές, εκτός ίσως από τους Μανιάτες σε κάποιες φάσεις τους, αλλά επιδίωκαν την επιβίωση ή έστω ένα κομπόδεμα σε δύσκολους και ταραγμένους καιρούς. Γι' αυτούς το κούρσεμα ήταν μία ακόμα επιλογή προσωρινής δουλειάς μαζί με το λαθρεμπόριο ή τη νόμιμη διακίνηση προϊόντων.

Άλλοι κέρδισαν καράβια και περιουσία σταδιοδρομώντας στην πειρατεία, άλλοι όμως τα έχασαν όλα, σε πολλές περιπτώσεις μαζί με τη ζωή τους.Όταν τα πράγματα γύρισαν, τότε άλλαξαν και οι επιτυχημένοι καριέρα.





MAY THE FORCE BE WITH YOU
Copyright © Demetrios the TravellerBrexians lair)

Δεν υπάρχουν σχόλια: